Σπονδυλοδεσία (fusion) ονομάζεται εκείνη η χειρουργική διαδικασία που, ανεξαρτήτως τεχνικής και υλικών, καταλήγει στο να καθηλώσει δύο ή περισσότερους σπονδύλους μεταξύ τους για χρονικό διάστημα ικανό ώστε να επιτευχθεί συνοστέωση
δηλαδή εννοποίηση των σπονδύλων σε ένα οστό ώστε να μην υπάρχει κίνηση μεταξύ τους. Πρακτικά, μετά τους πρώτους μήνες από την σπονδυλοδεσία, δεν είναι τα υλικά που συγκρατούν πια τους σπονδύλους αλλά η ενδογενής παραγωγή οστού.
Σπονδυλική σταθεροποίηση (fixation) είναι μία προσωρινή καθήλωση των σπονδύλων, συνήθως μέχρι την πόρωση ενός κατάγματος. Στη συνέχεια αφαιρούνται τα υλικά της σπονδυλοδεσίας και οι σπόνδυλοι ανακτούν τη φυσιολογική κινητικότητά τους.
Τι είναι η σταθερότητα και η αστάθεια της σπονδυλικής στήλης;
Η σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης ορίζεται ως η ικανότητα να υποστηρίζει και να κατανέμει φορτία ομαλά και σταθερά στην στάση και την κίνηση. Αστάθεια είναι η ανεπάρκεια της σπονδυλικής στήλης να φέρει εις πέρας αυτή τη λειτουργία. Η αστάθεια εκδηλώνεται κλινικά με πόνο, κόπωση, νευρολογικό έλλειμμα αλλά και διαταραχή της ανατομίας στις απεικονιστικές εξετάσεις.Πότε γίνεται η σπονδυλοδεσία;
Η σπονδυλοδεσία μπορεί να ενδείκνυται σε περιπτώσεις εκφυλιστικών παθήσεων της σπονδυλικής στήλης όπως η σπονδυλολίσθηση ή σε περιπτώσεις καταγμάτων, σε λοιμώξεις (σπονδυλοδισκίτιδα), σε πρωτοπαθείς ή μεταστατικούς όγκους και σε διάφορες άλλες σπανιότερες καταστάσεις όπως η συγγενής σκολίωση.
Ανάλογα με την αρχική παθολογία, συμπτώματα και συνυπάρχουσες παθήσεις, το ύψος της σπονδυλικής στήλης (αυχενική, θωρακική, οσφυική), την προσπέλαση (πρόσθια, οπίσθια, πλάγια), την προοπτική για σπονδυλοδεσία ή προσωρινή σταθεροποίηση, την ηλικία, την ιδιαίτερη ανατομία, χρησιμοποιούνται τεχνικές που μπορεί να ακούγονται πολύ διαφορετικές μεταξύ τους αλλά στηρίζονται στις ίδιες βασικές αρχές.
Η σπονδυλοδεσία έχει επιπλοκές;
Η σπονδυλοδεσία είναι μία σημαντική εγχείρηση διότι αλλάζει μη αντιστρεπτά τη δυναμική της σπονδυλικής στήλης. Ως εκ τούτου, πρέπει να υπάρχει ισχυρός λόγος για να γίνει, που συνήθως είναι η απόδειξη ύπαρξης αστάθειας. Σε αυτή την περίπτωση, το πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο ήδη, που οποιαδήποτε διαταραχή της αρχιτεκτονικής που τυχόν προκληθεί από το χειρουργείο αποκλείεται να έχει πιο δυσμενείς συνέπειες από τη φυσική πορεία όπως εξελίσσεται από μόνη της. Φυσικά υπάρχουν αρκετοί εξεζητημένοι τρόποι να προληφθεί οποιαδήποτε μελλοντική επιπλοκή. Η πιο συζητημένη διαταραχή που προκύπτει, συνήθως χρόνια μετά από μία σπονδυλοδεσία, είναι η νόσος του γειτονικού διαστήματος, όπου παρουσιάζεται υπερβολική φόρτιση στις υπερκείμενες ή υποκείμενες δομές λόγω της μεταφοράς των ροπών που κανονικά θα απορροφούσε το χειρουργημένο διάστημα. Η πρόληψη γίνεται με την προεγχειρητική μελέτη της ισορροπίας στο οβελιαίο (προσθιοπίσθιο) επίπεδο (saggital balance), την διατήρηση της κυρτότητας με προϋπολογισμένες κλίσεις των υλικών και τη χρήση τεχνητών δίσκων. Βασικός κανόνας είναι ότι αν το χειρουργείο γίνει όταν και όπου πρέπει, τότε το παθολογικό διάστημα έτσι κι αλλιώς δεν κινείται φυσιολογικά, τα γειτονικά διαστήματα ήδη αντισταθμίζουν την ανικανότητα του πάσχοντος και η σπονδυλοδεσία δε μεταβάλει την προϋπάρχουσα παθολογική στατική.
Ποιες είναι οι τεχνικές σπονδυλοδεσίας;
Η τεχνική της τοποθέτησης των υλικών εξαρτάται από την συνυπάρχουσα παθολογία, οπότε δε μπορούν να γίνουν γενικεύσεις για την κατάλληλη μέθοδο.
Η ανοιχτή σπονδυλοδεσία εκθέτει όλη την οπίσθια επιφάνεια των σπονδύλων ώστε να γίνει ταυτόχρονα πλήρης αποσυμπίεση.
Η διαδερμική σπονδυλοδεσία (ελάχιστα παρεμβατική μέθοδος) επιτυγχάνεται με ακτινοσκοπική καθοδήγηση, δεν επιτρέπει άμεση επαφή με τους εν τω βάθει ιστούς και είναι χρήσιμη όταν δε χρειάζεται άλλη παρέμβαση πλην της σταθεροποίησης.
Η ελάχιστα παρεμβατική μέθοδος που συνδυάζει σπονδυλοδεσία και αποσυμπίεση έχει ένδειξη σε περιπτώσεις περιορισμένης στένωσης.
Η μέθοδος καθοδήγησης των βιδών της σπονδυλοδεσίας που χρησιμοποιεί αξονική τομογραφία καλείται ρομποτική.
Υπάρχουν εξεζητημένες προσπελάσεις τοποθέτησης υλικών μεταξύ των σωμάτων των σπονδύλων, από τα πλάγια ή μπροστά, που παίρνουν το όνομά τους από την κατεύθυνση των υλικών (posterior lumbar interbody fusion (PLIF), transforaminal
lumbar interbody fusion (TLIF), minimally invasive transforaminal lumbar interbody fusion (MI-TLIF), oblique lumbar interbody fusion/anterior to psoas (OLIF/ATP), lateral lumbar interbody fusion (LLIF) and anterior lumbar interbody fusion (ALIF)). Οι επεμβάσεις αυτές μπορεί να συνδυάζονται με οπίσθια αποσυμπίεση, ανοιχτή ή ελάχιστα παρεμβατική ή και να συμβαίνουν σε δύο στάδια.
Οσφυική σπονδυλοδεσία
